W sierpniu 2005 roku Wielkopolskie Stowarzyszenie Kuratorów Sądowych zwróciło się z wnioskiem do Funduszu Phare o udzielenie dotacji na realizację Projektu pt.: Pomóżmy sobie, pomóżmy i innym z Funduszu Wspierania Wymiaru Sprawiedliwości. W listopadzie 2005 roku Stowarzyszenie otrzymało ponad 10 tysięcy Euro na realizację Projektu w formie szkolenia pt.: Interwencja kryzysowa w obliczu przemocy domowej organizowanego dla zawodowych kuratorów sądowych pionu karnego i rodzinnego Sądu Rejonowego w Poznaniu.
Szkolenie jest adresowane do grupy zawodowych kuratorów sądowych pionu karnego i rodzinnego Sądu Rejonowego w Poznaniu. Szkolenie ma na celu usprawnienie metod pracy oraz zrozumienie potrzeb grup wysokiego ryzyka – zarówno młodocianych, jaki dorosłych sprawców przestępstw, osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu – a szczególnie ofiar i sprawców przemocy domowej. Szkolenie ma na celu ukazanie możliwości wdrażania skutecznej interwencji kryzysowej. Głównym celem szkolenia będzie nabycie zdolności empatycznego wczucia się kuratorów w subiektywne przeżycia ludzi dotkniętych takim doświadczeniem, opanowanie zdolności dostrzegania zjawiska i umiejętność powstrzymania przemocy, pomoc osobom dotkniętym przemocą w uwolnieniu się od fałszywych schematów myślenia oraz od błędnych przekonań na temat cierpienia i zaburzonych więzi rodzinnych, a na samym końcu nabycie prawidłowej umiejętności w poszukiwaniu długofalowych rozwiązań obejmujących także osoby, które używają przemocy. Pośrednim celem szkolenia ma być zwiększenie efektywności pracy kuratorów zawodowych.
Z danych statystycznych prowadzonych przez kuratorów okręgu Sądu Okręgowego w Poznaniu wynika, że cyklicznie wzrasta liczba przestępstw popełnionych przez młodocianych jak i dorosłych, liczba osób uzależnionych od alkoholu, a co za tym idzie także liczba przestępstw przeciwko rodzinie. Wobec powyższego szkolenie ma się składać z części czysto teoretycznej – wykłady pracowników akademickich – jak również części warsztatowej, prowadzonej przez wybitnych praktyków (m.in. pracowników socjalnych, ośrodków interwencji kryzysowej, pomocy społecznej, świetlic socjoterapeutycznych).
W ramach zajęć części teoretycznej kuratorzy zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
- interwencja kryzysowa wobec uzależnionych od alkoholu,
- interwencja kryzysowa wobec ofiar przemocy domowej,
- interwencja kryzysowa wobec dzieci ofiar przemocy,
- interwencja kryzysowa wobec osób starszych ofiar przemocy,
- interwencja kryzysowa w sytuacji żałoby lub straty.
W ramach zajęć części warsztatowej kuratorzy zapoznają się z następującymi zagadnieniami:
- dynamika kryzysu – zasady i strategie interwencji kryzysowej
- kryzys w rodzinie – interwencja w sytuacji alkoholizmu i krzywdzenia dziecka
- dziecko w kryzysie.
Pośrednim celem szkolenia jest także umożliwienie zatrudnienia poszczególnych kuratorów dodatkowo w charakterze terapeutów w ośrodkach leczenia uzależnień, bądź w charakterze terapeutów w zakładach karnych i zakładach poprawczych oraz innych instytucjach udzielających pomocy i wsparcia osobom potrzebującym np. Centrach Interwencji Kryzysowej. Dzięki temu możliwa będzie bliższa i bardziej efektywna współpraca pomiędzy sądami, a instytucjami świadczącymi pomoc.
Szkolenie ma umożliwić kuratorom nabycie niezbędnych umiejętności dla prawidłowego wykonywania nie tylko obowiązków służbowych, przewidzianych przez ustawę i odrębne rozporządzenia, ale także umiejętności udzielania pomocy osobom potrzebującym jak również umiejętność zapobiegania okolicznościom, jakie mogą przyczyniać się popełnieniu przestępstwa. Niezbędne jest ujednolicenie wiedzy kuratorów obydwu pionów w kwestii przemocy w rodzinie oraz możliwych do podjęcia działań zapobiegawczych. Ponadto dodatkowym celem szkolenia jest przedstawienie kuratorom postaw i zachowań dzieci, które mogły paść ofiarą przemocy nie tylko fizycznej i psychicznej, ale także seksualnej. Celem szkolenia jest także wyrównanie poziomu wiedzy teoretycznej kuratorów, gdyż nie wszyscy posiadają wykształcenie kierunkowe.
Dzięki szkoleniu kuratorzy będą wstanie udzielić skuteczniejszej pomocy w sytuacji przemocy domowej. Będą wiedzieli jak najpierw empatycznie wczuć się w subiektywne przeżycia ludzi dotkniętych takim doświadczeniem. Nabędą umiejętności jak najszybszego powstrzymania przemocy poprzez wskazanie osób, środowisk i instytucji, które mogą udzielić konkretnej pomocy w obliczu przemocy domowej (policja, pomoc społeczna, gmina, parafia, Kluby Abstynenta, grupy Al-Anon i Al-Ateen). Nabędą również umiejętności pomagania osobom dotkniętym przemocą domową, gdyż w polskich realiach ofiary przemocy domowej to najczęściej kobiety i to właśnie one głównie potrzebują pomocy.
Ogólnie można powiedzieć, iż dzięki szkoleniu kurator będzie wiedział jak szukać długofalowych rozwiązań, obejmujących także pomoc wobec osoby, która używa przemocy. Cele statutowe Stowarzyszenia są zgodne z celami Projektu. Stowarzyszenie zakłada działania na rzecz kuratorów m. in. poprzez ich doszkalanie.
- Okres trwania Projektu 8 miesięcy.
- Rozpoczęcie Projektu – 1 stycznia 2006 roku.
Szkolenie odbędzie się w dniach 20-26 kwietnia 2006 roku. W efekcie realizacji szkolenia „Pomóżmy sobie, pomóżmy i innym” przeszkolonych zostanie 40 kuratorów zawodowych, po 20 osób z pionu rodzinnego i pionu karnego. Osoby te otrzymają pełen zasób wiedzy z dziedziny interwencji kryzysowej. Będą przeszkoleni w zakresie teoretycznym i praktycznym. Osiągną certyfikat specjalistów w tym zakresie działania. Tym samym zwiększą swoje kompetencje w zawodzie kuratora sądowego. Kuratorzy, którzy zostaną przeszkoleni będą lepiej pracować z młodocianymi przestępcami, ale też zwiększy się ich możliwości rozumienia potrzeb grup wysokiego ryzyka.
Realizacja Projektu przyniesie też rezultaty tzw. miękkie, a więc zwiększenie wiary w swoje możliwości, zwiększenie motywacji do pracy, a także podniesienie poziomu odpowiedzialności za pracę wykonywaną na rzecz swoich podopiecznych z grup tzw. wysokiego ryzyka. Wnioskodawca przewiduje, że planowane szkolenie zaktywizuje kuratorów, zmieni sposób myślenia o podopiecznych i pomoże w codziennym wykonywaniu trudnej i odpowiedzialnej pracy kuratora. Wdrożenie tego projektu w efekcie długofalowym ma wpłynąć na zmniejszenie spraw z zakresu przemocy domowej w rejonie Poznania i okolicy. Rezultatem Projektu będzie też opracowanie materiałów konferencyjno – warsztatowych z zakresu interwencji kryzysowej. Materiały te w formie broszur zostaną rozdane uczestnikom szkolenia. Kolejnym rezultatem będą informacje o zrealizowanym Projekcie „Pomóżmy sobie, pomóżmy i innym” zamieszczone na stronie internetowej WSKS. Stowarzyszenie widzi możliwość wykorzystania efektów tego Projektu w przyszłości poprzez dalsze szkolenia w tym zakresie kuratorów społecznych. Przy czym osobami szkolącymi w tym przypadku byliby kuratorzy zawodowi biorący udział w szkoleniu.
Z danych statystycznych wynika, że z Sądem Rejonowym w Poznaniu współpracuje 364 kuratorów społecznych, w tym 127 rodzinnych i 237 karnych. Z wyliczeń wynika, że każdy przeszkolony kurator zawodowy mógłby przeszkolić grupę nawet 90-ciu kuratorów społecznych. Szkolenia takiego każdy z kuratorów zawodowych mógłby dokonać w przeciągu roku od zakończenia realizacji Projektu.
Autorzy Projektu:
Maria Karbowska – z-ca Kuratora Okręgowego ds. Rodzinnych i Nieletnich
Robert Jankowiak – st. kurator zawodowy ds. rodzinnych i nieletnich
Olga Kokocińska – autor ankiety rekrutacyjnej – aplikant kuratorski w pionie rodzinnym SR Poznań